Pretekstem tego, kolejnego już, spotkania była głośna medialnie sprawa - pod koniec lutego br. pod Głogowem doszło do interwencji związanej z przymusowym odebraniem dziecka ojcu. Działania były podejmowane w związku z realizacją postanowienia sądu, a w ich trakcie obecni byli kuratorzy sądowi, funkcjonariusze Policji oraz psycholog. Sprawa wzbudziła duże kontrowersje i wywołała falę krytyki i hejtu wobec osób zaangażowanych w te czynności.

W dyskusji z Ministrem Adamem Bodnarem i wiceministrą Zuzanną Rudzińską-Bluszcz kuratorzy wskazali, że brak wyraźnego wsparcia ze strony instytucji państwowych sprzyja takim atakom, co szczególnie dotkliwie odbija się na pracy w mniejszych miejscowościach.

– Uważam, że nasze środowisko pilnie potrzebuje systemowych rozwiązań, które zagwarantują nam odpowiednią ochronę i poczucie bezpieczeństwa – mówił Dariusz Palmirski przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów.

Przedstawiciele kuratorów mówili także o groźbach karalnych, przypadkach niszczenia prywatnego mienia czy publicznym piętnowaniu, którego doświadczają w związku z wykonywaniem orzeczeń sądowych. Konieczna w tym wypadku jest systemowa zmiana, która zapewni funkcjonariuszom publicznym bezpieczeństwo podczas i w związku z wykonywanymi przez nich obowiązkami.

Ochrona prawna, wsparcie psychologiczne i walka z hejtem

Minister Adam Bodnar zdecydowanie przychylił się do postulatów środowiska.
– Konieczne jest przygotowanie szczegółowej analizy przypadków i zaproszenie do współpracy prokuratury, aby przyjrzała się z bliska sytuacji. W ten sposób będziemy mogli ustalić, jakie kroki prawne należy podjąć oraz jak wzmocnić istniejące mechanizmy wsparcia – w tym działania Krajowej Rady czy Ministerstwa – podkreślił szef resortu sprawiedliwości.

Minister zaznaczył także konieczność zapewnienia kuratorom pomocy psychologicznej, która w takich sprawach jest nieodzowna.  

– Chodzi nie tylko o konsultacje, lecz także o łatwiejszy dostęp do specjalistów i organizacji, które mogą realnie pomagać. Ważne jest ponadto rozważenie, jak ograniczać lub neutralizować szkodliwe treści rozpowszechniane w mediach społecznościowych i Internecie, zwłaszcza gdy są one krzywdzące czy wprowadzają w błąd opinię publiczną – stwierdził minister.

Propozycje zmian legislacyjnych

Dyskutowano również o postulacie wprowadzenia przepisów penalizujących działania rodzica, który uniemożliwia wykonanie orzeczenia sądu w sprawach dotyczących przekazania dziecka czy regulujących kontakt rodzica z dzieckiem.

Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało dalsze prace nad przepisami wykonawczymi w sprawach rodzinnych i opiekuńczych.

– Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego przygotuje projekt przepisów wykonawczych do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W tym samym terminie pojawi się propozycja zmian w przepisach wykonawczych do Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących odbioru dzieci. Projekt będzie poddany konsultacjom, a bardzo zależy nam na głosie praktyków, czyli na Państwa opinii.
– zapowiedziała wiceministra Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.

Jak dodała ministra, kolejnym istotnym tematem jest tak zwany „wzór bezpiecznej procedury”, nad którym pracowały różne instytucje, w tym Rzecznik Praw Dziecka i Krajowa Rada Kuratorów.

– Wprowadziliśmy do niego poprawki oparte na ostatnich doświadczeniach, aby oprócz ogólnych wytycznych zawierał konkretne działania minimalizujące stres dziecka i ułatwiające pracę kuratora.

Dokument chcemy teraz szeroko skonsultować: zostanie on przekazany kolejnym podmiotom. Zależy nam, aby był on zrozumiały nie tylko dla kuratora, ale również dla rodziców, dyrektorów szkół i innych osób zaangażowanych. Mamy nadzieję, że wspólnie uda się wypracować rozwiązania odpowiadające rzeczywistym potrzebom i wyzwaniom – mówiła ministra.

Potrzebna edukacja społeczna

Uczestnicy spotkania omówili także konieczność szerokiej edukacji społecznej w zakresie wykonywania orzeczeń sądu w sprawach rodzinnych oraz prezentacji pozytywnego wizerunku kuratora – osoby wspierającej rodziny, a nie tylko kojarzonej z działaniami o charakterze interwencyjnym. Zaznaczono również konieczność przygotowania nowych wytycznych dla Policji w odniesieniu do procedur odbiorów dzieci.

– Cieszę się, że nasze argumenty są spójne z tymi, które przedstawia Ministerstwo Sprawiedliwości. Mówimy praktycznie jednym głosem, bez wyraźnych różnic stanowisk. Deklaracje Pana Ministra są dla nas niezwykle cenne i liczę na to, że zostaną w pełni zrealizowane – przyznał Dariusz Palmirski przewodniczący Krajowej Rady Kuratorów.

Rozmowy z przedstawicielami kuratorów będą kontynuowane w kolejnych tygodniach, aby opracować spójne rozwiązania prawne i organizacyjne, służące zarówno bezpieczeństwu kuratorów, jak i ochronie interesów małoletnich.

Fot. Paweł Mazurek / MS