Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Miechowie

Legionella – to rodzaj Gram-ujemnej pałeczki, obejmujący gatunki wywołujące legionellozę. Bakterie te żyją w zbiornikach wodnych, zarówno morskich, jak i śródlądowych (stawach, rzekach czy jeziorach), ponieważ do wzrostu bakterii potrzebna jest wysoka wilgotność oraz wysokie stężenie dwutlenku węgla. Mogą również przedostawać się do miejskich sieci wodociągowych, wież chłodniczych, basenów termalnych, domowej instalacji wodno-kanalizacyjnej, instalacji solarnych, instalacji przeciwpożarowych czy nawilżaczy powietrza.

Warunki sprzyjające wzrostowi bakterii z rodzaju Legionella

Kolonizacji bakterii sprzyja temperatura w zakresie 25-45 °C (optymalna temperatura do ich rozwoju wynosi 38 °C), niskie stężenie dezynfektantów, zastoiny wody i czynniki biotyczne takie jak obecność innych mikroorganizmów, biofilmu. Najczęściej namnażają się w stojącej wodzie (np. w sieciach wodociągowych), gdzie pojawiają się zanieczyszczenia (kamień wapienny, rdza, glony), stanowiące dla bakterii z rodzaju  Legionella pożywkę.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia bakteriami z rodzaju Legionella dochodzi przede wszystkim drogą wziewną poprzez wdychanie aerozoli (przebywając w kabinie prysznicowej, blisko fontanny miejskiej czy zraszacza). Im mniejsze są kropelki wody, tym bardziej zwiększa się szansa na przedostanie bakterii do dolnych dróg oddechowych. Bakteriami z rodzaju Legionella można zarazić się również poprzez zachłyśnięcie wodą, do którego dochodzi stosunkowo rzadko.

Bakterie nie przenoszą się z człowieka na człowieka, dlatego pacjent nie stanowi zagrożenia dla otoczenia, tak jak ma to miejsce w przypadku wirusów.

Potencjalne źródła zakażenia bakteriami z rodzaju Legionella

• urządzenia podgrzewające wodę użytkową
• instalacje wodno - kanalizacyjne w budynkach użyteczności publicznej
• instalacje wodno – kanalizacyjne w domu
• fontanny miejskie, kurtyny wodne
• baseny/ wanny z hydromasażem
• klimatyzacja
• nawilżacze powietrza
• wieże chłodnicze
• głowice prysznicowe

Legionelloza – główne czynniki ryzyka wśród pacjentów

Do głównych czynników ryzyka, które mogą odpowiadać za zakażenie bakteriami z rodzaju Legionella, zalicza się:

• wiek powyżej 40 lat,
• choroby serca,
• cukrzycę,
• obniżoną odporność,
• alkoholizm,
• palenie papierosów,
• choroby płuc,
• choroby nerek,
• nowotwory,
• chłoniaki,
• choroby układu oddechowego.

W grupie ryzyka znajdują się również osoby po przeszczepach oraz zabiegach chirurgicznych.

Jak zredukować ryzyko zakażenia?

• regularnie przeprowadzaj wizualną kontrolę stanu technicznego swojej instalacji, armatury, przewodów, zbiorników, a także regularnie czyść i dezynfekuj urządzenia natryskowe (głowice prysznicowe, nawilżacze powietrza, wanny z hydromasażem) zgodnie z zaleceniami producenta
• regularnie przeprowadzaj kontrole i czyszczenie systemów klimatyzacyjnych
• po dłuższym okresie nieużytkowania instalacji pamiętaj o odkręceniu wody na przynajmniej 2 min zanim zaczniesz z niej korzystać 
• okresowo opróżniaj i przepłukuj urządzenia grzewcze, zgodnie z zaleceniami producenta, tak aby zredukować osiadające się na dnie i ściankach zanieczyszczenia
• jeżeli masz możliwość, zachowaj i utrzymuj w podgrzewaczu temperaturę wody o wartości co najmniej 60℃

Legionelloza – objawy

Legionelloza najczęściej rozpoznawalna jest pod dwoma postaciami: chorobą legionistów oraz gorączką Pontiac.

Charakterystyka	Choroba legionistów	Gorączka Pontiac
Okres inkubacji	2-10 dni	5 godzin do 3 dni
Czas trwania choroby	Kilka tygodni	2 – 5 dni
Śmiertelność	W zależności od stanu pacjenta i jego odporności może wynosić 5-10 %.	Brak
Objawy	Słabość Gorączka Ból głowy Suchy kaszel Czasami odkrztuszanie krwi Dreszcze Ból mięśni Trudności w oddychaniu, ból w klatce piersiowej Biegunka (25-50% przypadków) Wymioty, nudności (10 – 30% przypadków) Splątanie i delirium (50% przypadków) Niewydolność nerek Hiponatremia (stężenie sodu w sercu <131 mmol / litr)	objawy grypopodobne osłabienie, zmęczenie wysoka gorączka i dreszcze bóle mięśni ból głowy bóle stawów biegunka nudności, wymioty (mała liczba osób) trudności w oddychaniu duszność suchy kaszel